Məlumat verdiyimiz kimi “Newpost.az” xəbər portalı olaraq yeni bir layihəyə start vermişik. Layihə çərçivəsində cəmiyyətimiz üçün hər zaman maraq kəsb edən mövzular üzrə müxtəlif peşə sahibləri ilə mütəmadi müsahibələr aparılacaq və siz oxucuların diqqətinə çatdırılacaq. Bugün artıq ikinci müsahibəmizlə sizlərin görüşünə cəmiyyətin müəyyən qismini daima düşündürən və maraqlı olan bir mövzu ilə gəlmək istədik. Mövzumuz – “Hamiləlik və epilepsiya” ilə bağlıdır.
Müsahibimiz sözügedən sahənin ölkəmizdə ən tanınmış mütəxəssisi, işini sevərək bu sahədə kifayət qədər öz sözünü deyən, Türk nevroloji dərnəyinin üzvü, “Nevroloq” və “EEG” üzrə mütəxəssis həkim Leyla Şahbazovadır.
Leyla xanım xoş gördük!
Düzdür cəmiyyət sizi kifayət qədər tanıyır amma suallara keçməmişdən öncə ilk müsahibəmiz olduğu üçün istərdim ilk növbədə oxuculara özünüz barədə qısa məlumat verərdiniz: “Leyla Şahbazova kimdir”, “Konkret fəaliyyət sahəniz” və “Müraciət etmək istəyən pasientlər sizi necə tapa bilərlər?
Mən də sizi və oxucularımızı salamlayır və müsahibəmizə keçməmişdən öncə yeni xəbər portalınızın fəaliyyətə başlamasını çox yüksək qiymətləndirir və əminəm ki çox gözəl nəticələri də olacaqdır. Adı kimi hər zaman bizlərə yeni və ən əsası faydalı məlumatlar çatdıracaqdır. Uzun ömürlü olsun inşallah. Uğurlarınız bol olsun!
Mən – 2002 – 2008-ci illərdə Azərbaycan Tibb Universitetində, Müalicə – profilaktika fakultəsində təhsil almışam.
✔2008 – 2009-cu ildə Respublika Neyrocərrahiyyə xəstəxanasındə Həkim İnterna vəzifəsində çalışmış və Nevroloq kimi ixtisaslaşmışam.
✔2009-2011-ci illərdə Modern Hospital klinikasında Həkim Nevroloq və ENMG mütəxəssisi vəzifəsində çalışmışam.
✔2011 – 2015-ci illərdə Protez Ortopedik Bərpa mərkəzində Həkim Nevroloq və EEG mütəxəssisi vəzifəsində çalışmışam.
✔2016-cı ildən isə Real Hospitalda Nevroloq və EEG mütəxəssisi vəzifəsində çalışıram.
Qeyd olunanlarla yanaşı
✔2011-ci ildə Ə.Əliyev adına həkimlərin təkmilləşdirmə institutunda EEG və ENMG üzrə kurs keçmişəm.
✔2012-ci ildə İstanbul şəhəri, Özəl Ethica İncirli hastanesinde EEG və ENMG üzrə kursu müvəffəqiyyətlə bitirmişəm.
✔2018-ci ildə Həkimlərin sertifikasiya imtahanından yüksək göstərici ilə keçmişəm.
✔2018-ci il İzmir, EGE üniversitesi hastanesinde Nevrologiya üzrə staj keçmişəm.
✔2019-ci il İzmir, EGE üniversitesi hastanesinde Nevrologiyada reanimasion tədbirlər üzrə və Multiple Skleroz (Dağınıq skleroz) polikliniginde staj keçmişəm.
✔Türk nevroloji dərnəyinin üzvüyəm.
✔Ölkədaxili və ölkəxarici müxtəlif konfrans və seminarların iştirakçısıyam.
Hazırda Real Hospitalda çalışıram və əlaqə vasitələrim aşağıdakılardır:
Əlaqə nömrəsi: +994 55 266 77 15
Sayt: www.doctorleyla.com
Instagram: nevroloq_leyla
Facebook: Nevroloq Leyla Şahbazova
Youtube: Dr.Leyla Shahbazova
Təşəkkür edirik və istərdəm indi mövzu ilə bağlı suallara aydınlıq gətirək:
“Hamiləlik və epilepsiya” bu barədə nə deyə bilərsiz?
– Epilepsiya varsa hamilə qalmağınız riskli görünə bilər…
Hamiləlik dövründə epilepsiya xüsusi narahatlıqlar doğurur. Epileptik tutması olan qadınların əksəriyyəti sağlam körpələr dünyaya gətirsə də, hamiləlik dövründə xüsusi qayğıya ehtiyacları vardır.
Epilepsiya hamiləliyə necə təsir edir?
Hamiləlik dövründə tutma nəyə səbəb ola bilər:
-
Dölün ürək döyüntülərinin yavaşlamasına
-
Dölün bətndaxili hipoksiyası ola bilər
-
Dölün zədələnməsi, ciftin vaxtından öncə ayrılması və ya tutma zamanı yıxılma nəticəsində travma səbəbindən hamiləliyin pozulması baş verə bilər
-
Erkən doğuş ola bilər
Bütün epileptik tutması olan qadınlar hamiləliyə fərqli reaksiya verir. Epileptik tutması olan hamilə qadınların əksəriyyəti üçün tutma eyni qalır. Bəzilərində isə tutma azalır. Digərləri üçün isə, xüsusən yuxudan məhrum olan və ya təyin olunduğu kimi dərman qəbul etməyən qadınlar üçün hamiləlik tutma sayını artırır.
Hamiləlik dövründə qəbul etdiyiniz dərman körpənizə təsir edə bilər. Doğuş qüsurları yarana bilər. Bunların arasında qurd ağızlılıq, dovşan dodaqlıq, sinir borusu qüsurları, skelet anomaliyaları, anadangəlmə ürək və sidik yolları qüsurları antikonvulsant dərmanların potensial riskləridir. Dərmanın dozası artdıqca və ya kombin terapiya (bir neçə antikonvulsant) tətbiq edildikdə bu risk artır.
Hamiləlikdən öncə doqquz ay ərzində bir tutma olmayıbsa, bu zaman hamiləlik dövründə tutma ehtimalı azalır. 2 – 4 il ərzində tutma olmayıbsa, bu zaman hamiləlikdən öncə dərmanı nevroloq həkim nəzarətində kəsə bilərsiniz və tutmanın olub olmadığını müşahidə edə bilərsiniz.
Lakin əksər qadınlar üçün hamiləlik dövründə müalicəni davam etdirmək tövsiyyə olunur. Siz və körpəniz üçün riskləri minimuma endirmək baxımından həkiminiz sizə uyğun ən az yan təsiri olan və ən təhlükəsiz dərmanı düzgün dozada təyin edəcək və hamiləlik boyunca dərmanın qandaki səviyyəsini nəzarətdə saxlayacaqdır.
Epilepsiya körpə üçün nə deməkdir?
Dərmanların təsirindən başqa, epileptik tutması olan analarda doğulan körpələrdə böyüdükcə epileptik tutma inkişaf riski o biri uşaqlara nisbətən bir qədər yüksəkdir.
Hamiləliyə necə hazırlaşılmalıdır?
Hamiləlik planlaşdırmadan öncə, hamiləliyinizi idarə edəcək ginekoloqun və nevroloqun qəbulunda olmanız lazımdır. Nevroloq epilepsiya xəstəliyinin nə dərəcədə yaxşı idarə olunduğunu dəyərləndirəcək və hamilə qalmadan öncə müalicədə ehtiyac olunan dəyişiklikləri nəzərdən keçirəcək.
Hamiləlik planlamadan öncə əgər tez-tez tutmalarınız olursa bu zaman, epileptik tutmalarınız daha yaxşı idarə olunana qədər hamilə qalmağınızı yubatmağınız məsləhət görülə bilər.
Antikonvulsant dərmanlarınızı təyin olunan qaydada qəbul etməlisiniz. Dərmanı düzgün qəbul etməmək körpəniz üçün daha çox təhlükə yaradır.
Sağlam həyat tərzi də vacibdir:
-
Sağlam qidalanmaq
-
Prenatal vitaminlərin qəbulu
-
Yuxu rejiminə diqqət etmək
-
Siqaret, alkoqol, narkotik və kofeindən uzaq durmaq
Bu halda digər hamilə qadınlardan fərqli olaraq daha çox fol turşusuna ehtiyac varmı?
Fol turşusu sinir borusu qüsurlarını, beynin və onurğa beyninin anomaliyalarının qarşısını almağa kömək edir. Bəzi antikonvulsantlar, orqanizmimizin fol turşusunu (B9 vitamini) sorulmasına təsir etdiyinə görə. Anamnezində epilepsiya xəstəliyi olan qadınlara pregravidarum (hamiləlikdən öncə) fol turşusu təyin olunur.
Həkim kontrolunda nələrə riayət olunmalıdır?
Hamiləlik dövründə tez-tez həkiminizlə görüşün. Hər rutin kontrolda çəkiniz və arterial təyziqiniz yoxlanılacaq, eyni zamandada dərmanın qandakı səviyyəsini izləmək üçün tez-tez qan testinə ehtiyac ola bilər.
Antikonvulsant dərmanlar qəbul edirsinizsə, həkiminiz, doğuşdan sonra körpədə qanaxma problemlərinin qarşısını almaq üçün hamiləliyin son ayında oral (ağızdan) olaraq K vitamini təyin edə bilər.
Hamiləlik zamanı tutma olarsa nə etməli?
Hamiləlik zamanı tutma təhlükəli ola bilər, lakin hamiləlik dövründə tutma keçirən bir çox qadın sağlam körpələri dünyaya gətirir. Tutma barədə dərhal həkiminizə məlumat verin. O, dərmanlarınızı tənzimləyəcəkdir. Hamiləliyinizin son bir neçə ayında tutmalar varsa, həkiminiz körpənizə klinikada nəzarət edəcəkdir.
Hamilə qadınlar körpənin yaxşı olduğuna necə əmin ola bilərlər?
Həkiminiz hamiləlik dövründə körpənizin sağlamlığına nəzarət edəcəkdir. Körpənizin inkişafını izləmək üçün tez-tez ultrasəs müayinəsi və prenatal testlər istənilə bilər.
Əmək və çatdırılma haqqında nə demək olar?
Epileptik tutması olan hamilə qadınların əksəriyyəti körpələrini ağırlaşma olmadan dünyaya gətirirlər. Epileptik tutması olan hamilə qadınlar, digər hamilə qadınlar kimi doğuş keçirə bilərlər və doğuş zamanı ağrı kəsici metodlarından istifadə edə bilərlər.
Əməliyyat zamanı tutma adətən baş vermir, lakin doğuş zamanı tutma oldusa,bu zaman venadaxili dərmanlarla dayandırılır.
Üçüncü trimestrdə tez-tez tutmalar varsa, doğuş zamanı tutma ehtimalı daha yüksəkdir.
Körpənin əmizdirilməsi mümkündür?
Epileptik tutması olan qadınlara körpəyə süd vermək əks göstəriş deyil, hətta antikonvulsant preparat qəbul edənlərdə belə. Sadəcə olaraq öncədən həkiminizlə bunu müzakirə edin.
Leyla xanım, maraqlı müsahibə və əhatəli cavablar üçün sizə təşəkkür edir və fəaliyyətinizdə uğurlar arzulayırıq!